معاینه فنی خودرو و شرایط اخذ آن

شرایط اخذ معاینه فنی خودرو

داشتن معاینه فنی ماشین، چند سالی است که برای خودروهای مختلف سبک و سنگین اجباری شده است و خودروهایی که این تاییدیه را نداشته باشند، جریمه خواهند شد.

پلیس راهنمایی و رانندگی تاکید می کند که کلیه مالکان خودروهایی که دارای سن بالای ۴ سال هستند، اعم از داخلی و خارجی موظف می باشند که برای گرفتن برگه معاینه فنی ماشین خود اقدام نمایند.

به جهت حساسیتی که این موضوع دارد، در این مقاله تلاش می کنیم تا به کلیه سوالاتی که در این خصوص وجود دارد به طور کامل توضیح دهیم.

معاینه فنی خودرو یعنی چه؟

معاینه فنی ماشین یک فرایند است که بر اساس آن سلامت بخش های مختلف خودرو مانند کاتالیزور ماشین و دیگر بخش ها توسط کارشناس مورد بررسی قرار می گیرد. کارشناسان خودرو که در مراکز معاینه فنی مستقر هستند با بررسی اجزا و قطعات مختلف خودرو و آزمایش چگونگی عملکرد آن ها، نظر خود را راجع به کارکرد صحیح این قطعات اعلام می کنند.

در صورتی که مشکلی در این رابطه وجود نداشته باشد و همه قسمت های خودرو سالم باشند و به خوبی کار کنند برگه معاینه فنی برای خودرو صادر می گردد، اما اگر حتی یکی از قسمت های مورد نظر دچار ایراد باشد، کارشناس، معاینه فنی خودرو را تایید نمی کند و مالک خودرو باید نسبت به برطرف کردن آن ایراد اقدام نماید.

مدارک مورد نیاز برای اخذ معاینه فنی ماشین

وقتی خودرو را به مرکز معاینه فنی می برید لازم است تا یک سری مدارک را همراه خود داشته باشید و به مسئول مرکز ارائه دهید. این مدارک به شرح زیر می باشد.

• کارت خودرو یا برگ سبز آن
• برگه تشخیص عیوب ظاهری

معاینه فنی شامل چه مراحلی است؟

هنگامی که به مربوطه مراجعه کردید، ابتدا به وسیله دوربین، پلاک خودروی شما ثبت می شود و سپس اطلاعات خودرو و دارنده آن وارد سیستم می گردد. پس از این مرحله خودرو پذیرش شده و روند  بررسی آغاز می گردد. فرآیند این کار شامل مراحل زیر می باشد:

مرحله اول: بازرسی چشمی

اولین گام مربوط به بررسی چشمی آن است. در این مرحله کارشناس مربوطه، از نظر ظاهری ماشین را بازرسی می کند و اگر موردی مشاهده کند، آن را یادداشت می نماید.

همچنین اگر مالک خودرو، وسایل و لوازم اضافی روی ماشین خود نصب کرده باشد، این موارد نیز توسط کارشناس بررسی می شود و اگر مغایر با استانداردهای تعیین شده باشد، خودرو مردود می گردد و باید اصلاحات لازم را انجام دهد. آیتم هایی که در این مرحله مورد بازرسی واقع می شوند، شامل موارد زیر می باشد:

• چراغ های جلو شامل نور پایین و نور بالا
• طلق چراغ های جلو
• چراغ های عقب شامل چراغ پلاک، چراغ خطر، چراغ دنده عقب و چراغ ترمز
• طلق چراغ های عقب
• چراغ های راهنما
• دود خروجی از اگزوز
• صدای اگزوز
• وسایل اضافی بدنه
• وضعیت لاستیک ها
• میزان پوسیدگی بدنه
• سلامت بدنه از نظر دفرمه بودن
• داشتن کمربند ایمنی
• سالم بودن بوق خودرو
• برف پاک کن ها
•  شیشه ها
• آینه ها

مرحله دوم: آزمایش میزان آلایندگی

در این مرحله، کارشناس فنی، وسیله ای که به دستگاه تشخیص میزان آلایندگی خودرو متصل است را درون اگزوز خودرو قرار می دهد تا از میزان استاندارد خروج آلاینده ها از خودرو اطمینان حاصل نماید.

در صورتی که میزان آلایندگی ها در محدوده مجاز باشد، مرحله بعد اجرا می شود، در غیر اینصورت برگه تایید صادر نمی شود و لازم است تا مالک خودرو نسبت به رفع ایراد آن اقدام نماید.

در این مرحله میزان گازهای مونوکسید کربن، دی اکسید کربن و دیگر گازهای خطرناک اندازه گیری می شود و اگر مقدار آن ها بیش از حد مجاز باشد، خودرو در این مرحله مردود می گردد. در آزمایش آلایندگی کاتالیزور نقش تعیین کننده ای دارد، زیرا در صورتی که در این قطعه ایرادی وجود داشته باشد و نتواند وظیفه خود را به خوبی انجام دهد، میزان گازهای آلاینده خروجی از اگزوز از حد استاندارد بیشتر خواهد بود و خودرو در آزمایشات مردود می شود.

بنابراین بهتر است قبل از مراجعه به یکی از مراکز معتبر سرویس و تعمیر کاتالیزور مراجعه کنید و از صحت عملکرد این قطعه حساس مطمئن شوید.

مرحله سوم: آزمایش کمک فنرها

در این مرحله، کارشناس به وسیله دستگاه مخصوص، کمک فنرهای جلو و عقب را مورد آزمایش قرار می دهد، نتیجه این آزمایش به صورت گرافیکی و عددی نمایش داده شده و ثبت می گردد.

در صورتی که کمک فنرها کارایی لازم را نداشته باشند یا ایرادی در هر یک از آن ها دیده شود، مالک خودرو باید اشکال آن را برطرف کند یا آنها را تعویض نماید و دوباره برای انجام معاینه مراجعه کند.

مرحله چهارم : آزمایش ترمزها

در این مرحله کیفیت ترمزهای خودرو مورد بررسی قرار می گیرد. عملکرد صحیح ترمزها و کیفیت لنت ها جزو موارد آزمایشی این مرحله هستند. همچنین میزان شتاب ترمزگیری نیز در این مرحله ارزیابی می گردد.

بنابراین بهتر است قبل از مراجعه به مراکز مربوطه، از سالم بودن لنت های ترمز و پر بودن مخزن روغن ترمز اطمینان حاصل نمایید.

مرحله پنجم : آزمایش سیستم تعلیق

در مرحله آزمایش سیستم تعلیق خودرو، این قسمت از خودرو را با دستگاه های مخصوص تحت فشار قرار می دهند تا صحت عملکرد این بخش تایید شود.

در صورتی که قطعات و اتصالات سیستم تعلیق در جای خود محکم و ثابت باشند، خودرو این مرحله از معاینه فنی را نیز با موفقیت پشت سر می گذارد و نوبت به آزمایش سالم بودن چراغ ها می رسد.

مرحله ششم: آزمایش سالم بودن چراغ ها

در مرحله ششم، کارشناس چراغ های خودرو را مورد آزمایش قرار می دهد و شدت نور و زاویه چراغ ها را بررسی می کند. همچنین در این مرحله از آزمایش، سلامت چراغ ها، میزان برد نور آنها و جهت نور بالا و نور پایین ارزیابی می گیرد. در صورتی که مشکلی نباشد، این مرحله نیز با موفقیت سپری می شود.

مرحله هفتم: در یک راستا قرار داشتن چرخ ها

آزمایش این مرحله به این صورت انجام می شود که خودرو نباید پس از پیمودن ۱۰۰۰ متر، بیش از ۷ متر انحراف داشته باشد.

اگر چنین اتفاقی بیفتد نشان دهنده این است که چرخ ها و دهنه آن ها و فرمان خودرو تنظیم نیست و باید هر چه زودتر ایراد آن برطرف شود.

به بیان دیگر اگر در حین رانندگی، فرمان ماشین را ول کنید، نباید خودرو به ازای هر ۱۰۰۰ متر، ۷ متر انحراف از مسیر داشته باشد. اگر دهانه چرخ ها، فرمان خودرو و جلوبندی آن سالم باشد، خودرو کمترین انحراف را در مسیر حرکت دارد. اما اگر چرخ ها در یک راستا نباشد، در آزمون معاینه رد خواهد شد.

خودرویی که بتواند این هفت مرحله فوق را با موفقیت پشت سر بگذارد و ایراد خاصی نداشته باشد، موفق به دریافت برگه معاینه فنی می گردد و می تواند یک سال آینده را با خیال راحت و بدون نگرانی از جریمه شدن در خیابان ها و جاده های ایران تردد کند.

هزینه معاینه فنی ماشین

هزینه اخذ معاینه برای خودروهای سبک و سنگین در سال ۱۴۰۰ چقدر است؟

آزمایشات و ارزیابی هایی که بر روی خودروها برای صدور این برگه انجام می شود، شامل هزینه است که مقدار آن به شرح زیر می باشد.

• خودروهای سبک: ۳۷ هزار تومان
• خودروهای سبک دوگانه سوز: ۵۹ هزار تومان
• خودروهای سنگین دیزلی: ۵۷ هزار تومان
• خودروهای نیمه سنگین و سنگین گاز سوز: ۷۰ هزار تومان
• موتورسیکلت: ۱۰ هزار تومان

علت گران بودن هزینه معاینه خودروهای گاز سوز نسبت به بنزین سوز این است که به غیر از مراحل فوق، کارشناس، مخزن گاز آن را نیز مورد ارزیابی قرار می دهد و صحت کارکرد آن را بررسی می کند.

اگر خودرویی در هر یک از این مراحل هفت گانه مرود شود، مالک آن ۱۵ روز برای رفع اشکال خودرو مهلت دارد و پس از برطرف کردن ایراد باید به همان مرکز معاینه فنی مراجعه کند.
علت مردودی در معاینه فنی خودرو

همان طور که اشاره کردیم، هر خودرو ممکن است در هر یک از مراحل هفت گانه فوق مردود شود و مالک آن باید نسبت به برطرف کردن عیوب ماشین خود هر چه سریعتر اقدام کند. مهم ترین دلایل مردودی خودروها در آزمون معاینه فنی خودرو به شرح زیر می باشد:

• وجود ایراد در سیستم ترمز
• آلایندگی بیش از حد مجاز خودرو
• وضعیت ظاهری نامناسب
•  هم راستا نبودن چرخ ها و تنظیم نبودن فرمان
• وجود اشکال در کمک فنرها

اگر در هر یک از مراحل معاینه فنی خودرو ایراد داشته باشد، برگه معاینه به او داده نمی شود و مالک آن ۱۵ روز فرصت دارد تا ایراداتی که در چک لیست مرکز معاینه مشخص شده برطرف نموده و دوباره برای انجام آزمایشات به همان مرکز بازگردد. در صورتی که تمام ایرادات و اشکالات رفع شده باشد، کارشناس سلامت خودرو را تایید می کند و برگه معاینه فنی با اعتبار یکساله برای آن خودرو صادر می شود.

میزان جریمه نداشتن معاینه فنی

پلیس راهنمایی و رانندگی، دارندگان خودروهایی که بالای ۴ سال سن دارند را موظف کرده که نسبت به انجام آزمایشات معاینه فنی و دریافت گواهی آن اقدام کنند. در غیر اینصورت جریمه می شوند. میزان این جریمه در حال حاضر روزانه ۵۰ هزار تومان تعیین شده است. یعنی خودروهای فاقد برگه معاینه در ازای هر روزی که این گواهی را نداشته باشند و در خیابان ها و جاده ها تردد کنند، به میزان مبلغ مذکور جریمه می شوند.

چه خودروهایی باید برگه معاینه فنی بگیرند؟

در صورتی که دارای خودرویی با سن بیشتر از چهار سال هستید باید برای اخذ برگه معاینه آن اقدام کنید. بهترین راه برای دریافت سریع این گواهی این است که پیش از رفتن به مرکز معاینه کلیه اشکالات و نواقص ظاهری و باطنی خودروی تان را برطرف کنید و با اطمینان از صحت عملکرد بخش های مختلف آن و نبود هیچ گونه عیب ظاهری به این مراکز مراجعه نمایید.

نوبت دهی مراکز

نوبت دهی مراکز معاینه فنی در تهران

به دلیل اینکه مراحل معاینه خودرو فرایندی زمان بر می باشد، در گذشته ازدحام زیادی در این مراکز ایجاد میشد و خودروها ساعت ها در صف معطل می شدند تا نوبتشان فرا برسد.

اما با تدابیری که طی سال های اخیر صورت گرفته، در تهران و برخی از کلان شهرها، سیستم نوبت دهی آنلاین مراکز معاینه فنی ماشین راه اندازی گردید تا افراد با ثبت درخواست خود، روز مشخصی را برای انجام آزمایشات معاینه به مراکز مربوطه مراجعه نمایند.

به همین جهت مالکان خودروهایی که در تهران هستند لازم است که به وبسایت https://services27.tehran.ir/ مراجعه کنند و پس از مطالعه قوانین و مقررات آن، نسبت به ثبت مشخصات خودرو و نام و شماره تلفن خود اقدام نمایند.

پس از طی این مرحله، یک کد فعال سازی روی گوشی تلفن همراشان ارسال می شود که باید آن را در فیلد مربوطه وارد کنند. بعد از این که این کار را انجام دادند به صفحه ای منتقل می شوند که در آن نام مرکز معاینه و تاریخ مراجعه خود را مشخص می نمایند.

همچنین امکان پرداخت هزینه به صورت آنلاین نیز وجود دارد. توجه کنید که ممکن است ساعات کاری مراکز با یکدیگر متفاوت باشد. بنابراین با دقت مشخصات مرکزی را که انتخاب کرده اید مطالعه کنید تا در ساعت درست به آن مراجعه نمایید.

همچنین برخی از مراکز معاینه برای رفاه حال افراد، خدمات خود را به صورت ۲۴ ساعته ارائه می کنند و برخی از آن ها نیز در روزهای تعطیل فعال هستند.

نوبت دهی مراکز معاینه در سایر شهرها

هم اکنون در برخی از کلان شهرهای ایران سامانه نوبت دهی آنلاین مراکز معاینه راه اندازی شده است. اما هنوز هم مالکان خودرو ترجیح می دهند تا بدون مراجعه به این سامانه ها و به صورت حضوری در مراکز معاینه حاضر شوند و روند آزمایشات را طی کنند. اگر در شهرهای بزرگی مثل اصفهان، مشهد، شیراز و … زندگی می کنید، برای اطلاع از سامانه اینترنتی نوبت دهی مراکز معاینه شهر خود در گوگل جستجو نمایید.

استعلام معاینه فنی خودرو

در صورتی که می خواهید از مدت اعتبار برگه معاینه خودرویتان اطلاع پیدا کنید، می توانید به سامانه سیمفا وارد شوید و با وارد کردن مشخصات اطلاعات مورد نیاز، از مدت معاینه خودرو استعلام بگیرید.

آدرس وبسایت سیمفا https://symfa.ir/ می باشد.